Fala - nad morzem

Główczyce na Kaszubach

24 lipiec 2013r.

GŁÓWCZYCE są jedną z największych i najstarszych miejscowości w północno-wschodniej części powiatu słupskiego. Parafia powstała tu, jak głosi legenda, w roku 1026, jest więc najstarszą na Pomorzu Środkowym. Obecnie Główczyce to miejscowość gminna, posiadająca restauracje, stacje paliw, aptekę, ośrodek zdrowia i pocztę. Jak podają niemieckie źródła, wieś przez okoliczną ludność kaszubską zwana byta Jerozolimą i z nią utożsamiana. Od końca XV wieku Główczyce były siedzibą jednej z gałęzi rodu Puttkamerów. Już przed wojną miejscowość sprawiała wrażenie małego miasteczka. Prócz wiejskich zakładów, takich jak mleczarnia i masarnie, funkcjonowały tu także dwa hotele i mała fabryka maszyn rolniczych. Po wojnie niewiele zniszczona miejscowość próbowała nawet uzyskać prawa miejskie. Główczyce mimo wielowiekowej historii nie mają zbyt wielu zabytków. Na pewno ciekawa jest tu zabudowa centrum z typowymi kamienicami i małomiasteczkowymi domami z przełomu XIX i XX wieku. Na uwagę zasługuje też duży, neogotycki kościół z 1890 roku, zbudowany w miejscu wcześniejszej świątyni, która spłonęła w latach 70. XIX wieku. Jak głosi legenda, poprzedni kościół zapalił się od pioruna w kilka dni po odprawieniu ostatniej kaszubskiej mszy św. Ze starego cmentarza pozostało niewiele nagrobków i kaplica cmentarna z roku 1869. W parku położonym w południowej części wsi znajduje się XIX -wieczny dwór Puttkamerów. Do niedawna można było tu obejrzeć zachowany wraz z wyposażeniem gabinet zarządcy majątku. Niestety pożar, który miał miejsce w 1995 roku, poważnie uszkodził sam pałac i spowodował zamknięcie obiektu dla turystów. Wobec planów sprzedaży nie wiadomo, jakie będą dalsze losy dworu i ekspozycji. IZBICA i Gać, leżące na północ od Główczyc, to rzadko odwiedzane, choć atrakcyjne dla turystów miejscowości. W Izbicy funkcjonuje, czynna przez cały rok, niewielka baza kempingowa, która może być dogodnym punktem wypadowym do zwiedzania okolicznej, trudno dostępnej części SPN. Poza doskonałymi punktami widokowymi na jez. Łebsko i wydmy Mierzei Łebskiej jest w Izbicy jeszcze jeden obiekt wart uwagi. To niepozorny kościółek z lat 30. ubiegłego wieku, który ozdabiają wizerunki biblijnych postaci o twarzach ówczesnych mieszkańców Izbicy. GAĆ niegdyś była jedną z wielu rybackich osad, a zarazem niewielkim majątkiem ziemskim. Perełką wiejskiej architektury był tutejszy dworek, który bezmyślnie zniszczono w latach 60. Dziś Gać praktycznie jest na wymarciu. Brak asfaltowej szosy i perspektyw spowodował wyludnienie osady, a turyści jeszcze jej nie odkryli. Do Gaci warto się wybrać ze względu na jedną z ciekawszych ścieżek przyrodniczych Słowińskiego Parku Narodowego. Prowadzi ona nad jez. Łebsko oraz przez obszar zadrzewionych wydm parabolicznych. Niestety, aby ją zwiedzić, należy wcześniej umówić się z mieszkającym w Gaci leśniczym (059/811-63-82). POBŁOCIE, oddalone od Główczyc 10 km na wschód, jest drugą pod względem wielkości wsią w gminie Główczyce. Przed reformą administracyjną w roku 1975 było także siedzibą władz gminy. Pobłocie powstało dość późno, bo dopiero na początku XVI wieku, jako folwark należący do panów z Główczyc. Kościelnie wieś została jednak podporządkowana znacznie bliższej świątyni w Cecenowie. Rozwój przestrzenny Pobłocia nastąpił w XIX wieku, po parcelacji tutejszego majątku. Od zakończenia wojny w XIX-wiecznym, otoczonym parkiem pałacu, mieści się szkoła. WOLINIA leży prawie na końcu świata, czyli 3 km na wschód od Pobłocia. Wąska asfaltowa wstążka prowadząca do tego majątku, wije się wzdłuż pól. Przez blisko 600 lat był to majątek należący do Puttkamerów. W 1888 roku dobra wolińskie, jedne z największych na Pomorzu (1232 ha), zakupił Filip von Braun-schweig z Podola Wielkiego i przekazał swojemu synowi Leo. Do 1945 roku Wolinia należała do tej rodziny. Po wojnie majątek oczywiście został upaństwowiony, a w latach 90. XX wieku dawny pałac przeszedł w ręce prywatne. Niestety, rozpoczęty wówczas remont do dziś nie został zakończony, a wielki XIX-wieczny pałac z oranżerią zamienia się w ruinę. Od zachodu okala go dziki park z pomnikowymi okazami żywotników, cisów i łopianów. CECENOWO znajduje się 2 km na wschód od Pobłocia, przy trasie do Wicka i Pucka. Wieś ta istniała na początku XIII wieku i przez księcia Świętopełka podarowana została klasztorowi norbertanek w Żukowie (koło Gdańska). Decyzją Mściwoja II w roku 1283 wieś powróciła do księcia, a po zagarnięciu Pomorza przez Brandenburczyków margrabiowie przekazali ją premonstrantkom z Żukowa (ale koło Stawna). W 1510 roku wieś zakupiła rodzina Massowów. Jeszcze w połowie XIX stulecia Cecenowo, obok Główczyc, stanowiło główny ośrodek kaszubski w powiecie słupskim. Kolejni właściciele majątku wspierali jednak germanizację i już w 1876 roku zlikwidowano w tutejszym kościele kaszubskie nabożeństwa. W Cecenowie warto zobaczyć otoczony parkiem XVIII-wieczny dwór Zitzewitzów i neogotycki murowany kościół z połowy XIX wieku. Na pobliskim cmentarzu znajduje się kaplica z 1860 roku oraz kilka starych nagrobków.

wczasy, kaszuby, nad morzem, Ustka, Park Narodowy, Główczyce, wypoczynek, Wakacje, Zwiedzanie, kaszuby, pomorze