Fala - nad morzem

wczasy, wakacje, urlop

Szwajcaria Kaszubska

24 lipiec 2013r.

CZAPIELSK leży 6 km na zachód od Kolbud, nad Reknicą. Jest to mata, zwarta wieś ulicowa z zabytkowym kościółkiem na wzniesieniu. W przeszłości było to dobro rycerskie, od 1617 roku należące do jezuitów z Gdańska. Już w XV wieku istniał tu kościółek filialny parafii w Pręgowie. W latach 1583-1596 użytkowali go protestanci, później zaś opiekowali się nim jezuici. Przypuszczalnie za ich czasów Czapielsk był miejscem pielgrzymkowym, o czym mogą świadczyć nieliczne zachowane do dziś wota. Obecnie istniejąca świątynia powstała w XVIII wieku. W latach 1847 i 1958 kościół byt gruntownie remontowany. Wewnątrz przetrwało późnobarokowe wyposażenie. Przy kościele stoi popiersie św. Ignacego Loyoli, założyciela jezuitów (z połowy XVIII wieku). Przepływająca przez Czapielsk Reknica to mało znana i dość dzika rzeka, ze szczególnie urokliwym i trudnym do przejścia odcinkiem przełomowym między Czapielskiem a Kolbudami (rezerwat Jar Rzeki Reknicy). JODŁOWNO to nieduża wieś położona przy szosie Gdańsk-Kościerzyna, 3 km na południowy zachód od Czapielska. Do początku XIX wieku okoliczne grunty wchodziły w skład majątku Czapielsk. Wiadomo, iż już w XV stuleciu działała tu karczma Stangenwald, co w wolnym tłumaczeniu oznacza Drągowy Las. Czy był to żart - że można było w tej okolicy dostać po grzbiecie drągiem - dziś już nie wiadomo. W XIX wieku Jodłowno usamodzielniło się jako majątek ziemski. W 1914 roku został on przejęty przez fiskusa leśnego i przeznaczony pod zalesienie. Jodłowno stało się wówczas siedzibą nadleśnictwa. Interesujący jest tutejszy kościółek. Parafię w Jodłownie powołano w 1973 roku i na potrzeby kultu przejęto dawną wiejską karczmę. POMLEWO sąsiaduje od południowego zachodu z Jodtownem, pierwszy raz w dokumentach zapisane zostało w 1570 roku jako Pomelow. Wcześniej Pomlewo należało do dóbr w Buszkowach i przypuszczalnie w XV stuleciu zostało wykupione przez cystersów i przyłączone do dóbr w Trzepowie. Od 1526 roku folwark Pomlewo powiązano z majątkiem w Przywidzu. W 1850 roku nastąpiła jego parcelacja. Dziś wieś składa się z kilkunastu rozrzuconych wśród pól gospodarstw oraz niewielkiego centrum z małą szkołą. Warto o niej wspomnieć, gdyż właśnie w niej najszybciej w okolicy zaczęto uczyć języka kaszubskiego. Atrakcją turystyczną Pomlewa od kilku lat jest ekskluzywny i malowniczo położony pensjonat Kozi Gród, znajdujący się 2 km na wschód od wsi, w przysiółku Kozia Góra. PRZYWIDZ to duża gminna wieś przy szosie łączącej Gdańsk z Kościerzyną, 15 km na południowy zachód od Kolbud. Tu zbiegają się też drogi z Egiertowa i Mie-rzeszyna. Wieś leży nad jeziorem o tej samej nazwie. Najstarsza informacja o Przywidzu pochodzi z 1291 roku, kiedy to ^^^^^^ wraz z Trzepowem i Klonowem dobro to Mściwoj II zapisał cystersom WFmWĘĘtkz Eldeny. W1347 Przywidz odkupili od nich Krzyżacy. W1418 roku WT* osada została lokowana na prawie magdeburskim. Po 1464 roku Przywidz stał się na krótko własnością biskupów kujawskich, którzy 1500 roku odsprzedali majątek w ręce prywatne. W1466 biskupi kujawscy erygowali w Przywidzu parafię. Odtąd właścicielami wsi była szlachta i gdańscy patrycjusze. Wpływy gdańszczan zadecydowały, iż już w połowie XVI wieku większość mieszkańców stanowili luteranie. Nie wiadomo, co się stało z istniejącym tu kościołem katolickim, ale w 1550 roku ówczesny właściciel Przywidza Lickfett wzniósł we wsi ewangelicki zbór. W1701 roku z inicjatywy biskupów kujawskich wybudowano tu niewielki kościółek katolicki, filię świątyni w Mierzeszynie. W XVIII wieku wokół Przywidza powstało kilkanaście małych osad przemysłowych - hut szkła, rudy żelaza i tartaków. Większość z nich w XIX wieku została włączona do państwowej domeny, jaką był już wtedy Przywidz. W końcu XIX stulecia wieś uznawana była za miejscowość turystyczną jedną z perełek Szwajcarii Kaszubskiej. W 1920 roku na mocy traktatu wersalskiego Przywidz wyłączono z powiatu kartuskiego i przyłączono do Wolnego Miasta Gdańska. O decyzji tej przypuszczalnie zadecydowała przewaga wśród mieszkańców ewangelików i Niemców. Po 1945 roku wieś znalazła się w powiecie gdańskim, jako siedziba lokalnych władz. Dziś liczy około 1600 mieszkańców. Główną atrakcją Przywidza jest długie na 5 km, niezbyt szerokie Jez. Przywidz-kie. Działają nad nim dwa ośrodki wczasowe oraz pole kempingowe. Ze wschodniego krańca jeziora roztacza się ładna panorama. Na półwyspie jeziora zachowały się ślady wczesnośredniowiecznego grodziska z czytelnym wałem obronnym a jeziorna wyspa, porośnięta bukowo-liściastym latem objęta jest ochroną jako rezerwat przyrody. Wokół zbiornika biegnie wytyczona przez Nadleśnictwo Kolbudy ścieżka edukacyjna. We wsi warto zwrócić uwagę na dwa, katolickie dziś, kościoły. Oba powstały na początku XX wieku (parafialny, św. Franciszka Ksawerego, jako świątynia ewangelicka w 1909 roku, pomocniczy MB Królowej Różańca w 1904). Nad wspomnianym jeziorem zachował się przedwojenny budynek dawnego schroniska młodzieżowego. Zimą na wzgórzach sąsiadujących od zachodu z Przywidzem działa wyciąg narciarski. PIEKŁO DOLNE to niewielka osada znajdująca się na południe od jez. Przywidz-kiego, nieopodal szosy do Kościerzyny. Piękna nazwa tej wsi wywodzi się od działającej tu w XVII wieku smołami-huty. Okolice Piekła Dolnego były gęsto zasiedlone w neolicie - świadectwem tamtego osadnictwa jest potężne cmentarzysko z ponad 1000 kurhanów. Niejako dla równowagi, w gminie Przywidz jest też PIEKŁO GÓRNE - ta osada leży z kolei na wzniesieniach, przy szosie z Pruszcza Gdańskiego do Trzepowa. Przed wojną działało tu lotnisko polowe i słynna szkółka szybowcowa. TRZEPOWO to dawny majątek ziemski, położony 5 km na południe od Przywidza. W 1291 roku wraz z Klonowem i Przywidzem stało się ono własnością klasztoru cystersów z Eldeny i miało być zalążkiem nowego opactwa. Nad płynącą tędy Wietcisą w XIV wieku wybudowano młyn. Przypuszczalnie przez jakiś czas istniał tu też kościół, z którego dzwony odkupiono w 1475 roku dla świątyni w Mierzeszynie. Po reformacji dobra trzepowskie stały się własnością królewską w starostwie skarszewskim. Majątek ten był puszczany w długoletnie dzierżawy. W końcu XIX wieku osada liczyła blisko 150 mieszkańców, w większości ewangelików. Po wojnie majątek upaństwowiono, tworząc PGR. Zabytków w Trzepowie nie ma, nie licząc kilku budynków z pierwszej potowy XX wieku oraz dawnego domu zarządcy majątku. Turystycznym magnesem może się stać jednak działający tu zimą wyciąg narciarski i wciąż czekające na odkrycie jezioro Łąkie. XIX-wiecz-ne publikacje wskazywały, iż między Trzepowem a Szumlesiem znajdują się kamienne kręgi z kurhanami i stelami, dziś jednak nie sposób ich odnaleźć.

ocena 4,1/5 (na podstawie 36 ocen)

wycieczki, kaszuby, portale turystyczne, szlaki pomorza, turystyka w Polsce, wczasy nad morzem, Szwajcaria Kaszubska, Kaszuby, Wycieczki, wypoczynek, zabytki, zwiedzanie, pomorze